Database / Halictidae / Pseudapis (Pseudapis s. str) siamensis
ผึ้งอินทรธนูสยาม (Thai Epaulette Nomia bees)
Pseudapis (Pseudapis s. str) siamensis Cockerell, 1929
All images are from GBIF dataset: Database and digitization of bees in Thailand. (licensed under http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/)
ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน
Order: Hymenoptera
Family: Halictidae
Tribe: Nomiini
Genus: Pseudapis
Subgenus: Pseudapis s. str
Specific epithet: siamensis
Authorship: Cockerell, 1929
Scientific Name: Pseudapis (Pseudapis s. str) siamensis Cockerell, 1929
ข้อมูลเบื้องต้น : ผึ้งอินทรธนูสยามเป็นผึ้งขนาดค่อนข้างเล็ก ข้อมูลการดำรงชีวิตยังไม่ชัดเจนแต่คาดว่าจะเป็นแบบโดดเดี่ยว หรือแบบกึ่งสังคม (sub-social) ทำรังโดยขุดลึกลงในดินที่มีลักษณะค่อนข้างแห้ง ในประเทศไทยสามารถพบผึ้งชนิดนี้ได้ง่าย มักพบเพศผู้ของผึ้งชนิดนี้อยู่รวมกันเป็นกลุ่มตามดอกหญ้าหรือกิ่งไม้ขนาดเล็กเพื่อนอน ตั้งแต่ช่วงประมาณ 5 โมงเย็น ถึงแม้ว่าจะเป็นผึ้งที่สามารถพบได้ง่ายทั้งในพื้นที่ธรรมชาติและชุมชนเมือง แต่ก็ยังขาดข้อมูลพื้นฐานอยู่มาก ทั้งนี้ โดยมากผู้เขียนจะพบผึ้งอินทรธนูสยามเข้าผสมเกสรดอกของวัชพืชต่าง ๆ ทั่วไปในไทยโดยเฉพาะปืนนกไส้ (Bidens Pilosa L.)
ลักษณะเด่น : ในผึ้งสกุล Pseudapis โครงสร้างของแผ่นปิดปีกด้านบน (tegula) จะขยายใหญ่และมีการแผ่ออกด้านหลังชัดเจน จึงนิยมเรียกเป็น “Epaulette bee” หรือผึ้งอินทรธนู สำหรับผึ้งอินทรธนูสยามจะมีลักษณะเด่นคือมีขนาดค่อนข้างเล็ก (เล็กกว่าผึ้งมิ้มเล็กน้อย) ตัวสีดำตัดกับจนสีโทนขาวหรือเหลือง แผ่นปิดปีกสีเหลืองน้ำตาลโปร่งแสง ในเพศผู้ ขาหลังจะมีการดัดแปลงพิเศษโดยมีส่วน femur ขยายใหญ่ ส่วน tibia มีโครงสร้างแผ่นสีงาช้างทรงสี่เหลี่ยมคางหมูยื่นออกมาชัดเจน ส่วน basitarsus แผ่ออกกว้างเป็นแผ่นสีขาวโปร่งแสง
รหัสพันธุกรรม : -
การกระจายพันธุ์ : สามารถพบได้ง่ายทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย และยังพบในประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย กัมพูชา เวียดนาม รวมไปถึงบางส่วนของประเทศจีน
เอกสารอ้างอิง :
Ascher, J. S. and Pickering, J. (2020) Bee Species Guide (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila). http:// www.discoverlife.org/mp/20q?guide=Apoidea_species
Baker, D.B. (2002) On Palaearctic and Oriental species of the genera Pseudapis W.F. Kirby, 1900, and Nomiapis Cockerell, 1919. Beitr?ge zur Entomologie, 52 (1), 1–83.
Pauly, A. (2009) Classification des Nomiinae de la R?gion Orientale, de Nouvelle-Guin?e et des ?les de l’Oc?an Pacifique (Hymenoptera: Apoidea: Halictidae). Bulletin de l’Institute Royal des Sciences Naturelles de Belgique, 79, 151–229.
ผู้เขียนบทความ : Pakorn Nalinrachatakan (2021)
แผนที่แสดงพิกัดของตัวอย่างผึ้งในฐานข้อมูล :