Database / Apidae / Ceratina (Pithitis) unimaculata
ผึ้งช่างไม้จิ๋วแมคคูลาต้า (Maculata small carpenter bee)
Ceratina (Pithitis) unimaculata Smith, 1879
All images are from GBIF dataset: Database and digitization of bees in Thailand. (licensed under http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/)
ข้อมูลทางอนุกรมวิธาน
Order: Hymenoptera
Family: Apidae
Tribe: Xylocopini
Genus: Ceratina
Subgenus: Pithitis
Specific epithet: unimaculata
Authorship: Smith, 1879
Scientific Name: Ceratina (Pithitis) unimaculata Smith, 1879
ข้อมูลเบื้องต้น : ผึ้งช่างไม้จิ๋วแมคคูลาต้ามีการกระจายพันธุ์ในแถบเอเชียตะวันออก (Oriental region) เป็นวงกว้าง ในประเทศไทยมีการกระจายพันธุ์อยู่ทุกภูมิภาค มีการดำรงชีวิตแบบโดดเดี่ยวอาศัยและทำรังในไม้เนื้ออ่อนที่ตายแล้ว ผึ้งชนิดนี้มีความแปรผันของสีและขนาดตัวค่อนข้างสูง โดยเฉพาะสีของลำตัวที่ตัวอย่างที่ถูกเก็บในภาคเหนือมักจะมีสีน้ำเงินเข้ม ขณะที่ตัวอย่างที่ถูกเก็บได้ในภาคใต้มักมีสีเขียวหม่นและระหว่างภาคเหนือกับภาคใต้มักจะเป็นสีเขียวหม่นปนกับสีน้ำเงินเข้ม
ลักษณะเด่น : ลำตัวมีขนาดเล็กและมีสีเขียวหม่น สีเขียวหม่นปนกับสีน้ำเงินเข้ม หรือมีสีน้ำเงินเข้ม บริเวณผิวตามลำตัวเป็นหลุมขรุขระ บริเวณ clypeus มีลักษณะคล้ายกับ T หัวกลับและมีรอยเปื้อนสีขาวครีมรูปร่างคล้ายกับหยดน้ำ ถึงแม้ว่าจะมีความแปรผันสูงแต่ลักษณะที่ใช้ในการจัดจำแนกผึ้งชนิดนี้ออกจากผึ้งสกุลย่อย Pithitis ชนิดอื่นได้จากลักษณะของขนที่มีลักษณะเป็นซี่หวี (comb hair) ที่ขาหลังของผึ้งเพศผู้
รหัสพันธุกรรม : -
การกระจายพันธุ์ : พบได้ยากกว่าผึ้งช่างไม้จิ๋วมรกต แต่ยังหาพบได้ทั่วไปในประเทศไทย (กำแพงเพชร ชุมพร เชียงใหม่ ตรัง ตราด นครปฐม น่าน พังงา แม่ฮ่องสอน ระนอง เลย) นอกจากนี้ยังพบได้ในสาธารณรัฐประชาชนจีน สารธารณรัฐอินเดีย สหพันธรัฐมาเลเซีย สาธารณรัฐอินโดนีเซีย สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ราชอาณาจักรกัมพูชา สาธารณรัฐสิงคโปร์
เอกสารอ้างอิง :
Ascher, J. S. and Pickering, J. (2020) Bee Species Guide (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila). http:// www.discoverlife.org/mp/20q?guide=Apoidea_species
Hirashima, Y. (1969) Synopsis of the genus Pithitis Klug of the world. Pacific Insect 11(3–4): 649–669.
Shiokawa, M., and Sakagami, S., F. (1969) Additional notes on the genus Pithitis or green metallic small carpenter bees in the Oriental Region, with descriptions of two species from India. Nature and Life in Southeast Asia 6: 139–151.
Smith, F. (1879) Descriptions of new species of hymenoptera in the collection of the British Museum. British Museum, London, 240 pp.
Vecht, J. van der (1952) A preliminary revision of the Oriental species of the genus Ceratina (Hymenoptera, Apidae). Zoologische Verhandeligen 16: 1–85.
ผู้เขียนบทความ : Nontawat Chatthanabun (2021) / เรียบเรียงเพิ่มเติม Pakorn Nalinrachatakan (2021)
แผนที่แสดงพิกัดของตัวอย่างผึ้งในฐานข้อมูล :